Kuropaty - masowe groby ofiar stalinowskich represji politycznych (Białoruś)

Kuropaty - masowe groby ofiar stalinowskich represji politycznych (Białoruś)

Położenie: sielsowiet borowlański, rejon miński, obwód miński

W tym lesie, na północ od Mińska NKWD dokonywało w latach 1937 - 1941 masowych mordów na więźniach politycznych. Pierwsze informacje na temat zbrodni pojawiły się w gazecie we IX 1988 r. Na podstawie pierwszych, powierzchownych badań przyjęto, że pochowani pochodzili z różnych terenów Białorusi, w tym z ziem II RP zagarniętych przez ZSRR we IX 1939 r. Największą ilość zamordowanych stanowili Białorusini, następnie Polacy, Żydzi, Rosjanie i Litwini. Może tutaj także spoczywać 3872 Polaków wymordowanych wiosną 1940 roku z tzw. listy białoruskiej. Poza tym spoczywają tutaj prawdopodobnie także ofiary tzw. operacji polskiej NKWD oraz pomordowani po 1940 r. Nie jest możliwe ustalenie dokładnej ilości ofiar zbrodni. Szacunki wahają się od 7 000 do ponad 250 000. Niestety, akta są utajnione, same mogiły były prawdopodobnie częściowo opróżnione w latach 40 - 50 - tych. Część została zniszczona podczas budowy obwodnicy Mińska, gazociągu, karczowania i nasadzania lasu. Las został w 1993 r. umieszczone na liście Państwowego Spisu Historyczno-Kulturowych Zabytków Republiki Białorusi. Oddolna inicjatywą było ustawianie w tym miejscu krzyży. W 1994 r. miejsce to odwiedził prezydent USA Bill Clinton. Niestety, cały obiekt był często dewastowany, w 2019 r. podczas montażu ogrodzenia, usunięto kilkadziesiąt krzyży.

Przy wejściu na teren lasu umieszczone są krzyże i głazy z inskrypcjami informującymi o zakatowanych przez NKWD mieszkańców Zachodniej Białorusi w latach 1939-1940.

 

b_150_100_16777215_00_images_zagranica_kuropaty8.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_kuropaty9.JPG

 

Wzdłuż drogi w lesie ustawione są liczne krzyże. Część z nich posiada tabliczki upamiętniające zamordowanych.

 

b_150_100_16777215_00_images_zagranica_kuropaty.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_kuropaty11.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_kuropaty10.JPG

 

Ustawiono tu także pomnik zamordowanych Żydów.

 

b_150_100_16777215_00_images_zagranica_kuropaty18.JPG

 

Oprócz tego znajduje się tam głaz - pomnik ofiar represji z namalowaną ikoną Matki Bożej Kuropackiej wszystkich niewinnie rozstrzelanych, z napisem "Ofiarom stalinizmu” i wersetem z Biblii: „Jeśli wasze grzechy będą jak szkarłat, jak śnieg wybieleją” (Iz 1,18).

 

b_150_100_16777215_00_images_zagranica_kuropaty19.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_kuropaty13.JPG

 

Przy grupie najwyższych krzyży ustawiono w 2018 r. pomnik dedykowany ofiarom mordów. Na czterech metalowych nieregularnych filarach zawieszono pośrodku dzwon o poszarpanej fakturze. Na wspomnianych filarach wyryto nazwy po polsku i białorusku: "mama", "tata", "brat", "ukochany", "chrzestny", "dziadek", "ciotka". Autorem projektu jest Siarhiej Ahanau.

 

b_150_100_16777215_00_images_zagranica_kuropaty14.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_kuropaty12.JPG

 

Wewnątrz lasu znajdują się krzyże z tabliczkami upamiętniającymi zamordowanych Polaków, oraz skromny krzyż metalowy w barwach narodowych z medalionem pośrodku.

Napis na medalionie: STRAŻ MOGIŁ POLSKICH/

Napis: POLAKOM/ WYMORDOWANYM/ W KUROPATACH/ 1937-1941

Napis: WYMORDOWANYM RODAKOM/ W KUROPATACH/ SYBIRACY/ MIŃSK MAZOWIECKI 17.IX.2000

 

b_150_100_16777215_00_images_zagranica_kuropaty16.JPG

 

Tabliczki imienne: Michał Krasowski ur. 1884 rozstrzelany 19.11.1937 ufundowana przez wnuków ; st. przodownik straży granicznej Władysław Chmara (5 I 1895 - wiosna 1940) ; Adam Kuleszewicz, wójt gminy Krzemienica 1899-19 VII 1940 ; Bogusław Wężyk (30 XI 1920 urodzony w Aleksandropolu w Armenii, student Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni, rozstrzelany w Mińsku 17.02. 1941 ; Wacław Sopoćko 05.12.1988 - 17.02.1941

 

b_150_100_16777215_00_images_zagranica_kuropaty2.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_kuropaty3.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_kuropaty4.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_kuropaty5.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_kuropaty6.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_kuropaty7.JPGb_150_100_16777215_00_images_zagranica_kuropaty15.JPG

 

Źródła:

  • https://belsat.eu/pl/news/odzyskiwanie-pamieci-wladze-stawiaja-pomnik-w-miejscu-stalinowskich-zbrodni-w-kuropatach/
  • http://kuropaty.space/?fbclid=IwAR0HC1vqT1wgefM2GAIFw8QoLb5e1kodSmdi1DOKcVXxES8rH7yMSUr9PK4
  • https://polskieradio24.pl/75/921/Artykul/2289492,Bialorus-w-Kuropatach-demontowane-sa-krzyze-zatrzymani-dzialacze
  • https://pl.wikipedia.org/wiki/Kuropaty