Tarnów - tablica upamiętniająca Marię Środulską oraz zrzeszenie WiN
- Szczegóły
- Utworzono: sobota, 11, sierpień 2018 09:32
- Poprawiono: sobota, 11, sierpień 2018 10:08
- Opublikowano: sobota, 11, sierpień 2018 09:32
- Odsłony: 2102
Tarnów - tablica upamiętniająca Marię Środulską oraz zrzeszenie WiN
Położenie: ul. Słowackiego 4
Napis: W tym domu mieszkała Maria Środulska (1904-1948), udzielająca pomocy/ jeńcom wojennym, wdowa po kapitanie 16 pułku piechoty Władysławie/ Środulskim, poległym we wrześniu 1939 r., w bitwie pod Ćwiklicami koło/ Pszczyny.
Mieszkanie Marii Środulskiej było miejscem spotkań członków konspiracyj-/ nych organizacji antykomunistycznych, w tym założonego 2 września 1945 roku/ Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość"./ Tutaj, w lipcu 1946 roku powielano "Niepodległość" - miesięcznik/ Krakowskiego Okręgu WiN.
W dniach 27-30 sierpnia 1946 roku w tym budynku odbyła się konferencja/ członków Okręgu Krakowskiego WiN. Organizatorem konferencji był/ Władysław Kowal "Sanecki" - kierownik Rejonu Wschodniego (tarnowskiego)/ WiN, a przewodniczył jej Mieczysław Kawalec "Witkowski" - zastępca prezesa/ Okręgu.
W konferencji uczestniczyli również:/ Emil Kübler "Maciek" - kierownik Rejonu Południowego (nowosądeckiego),/ Mieczysław Huchla "Wacław" - kierownik organizacyjny Okręgu Krakowskiego,/ Zbigniew Zawiła "Rawa" - kierownik komórki propagandy Okręgu Krakowskie-/ go (brat Marii Środulskiej)./ Mieczysław Kawalec wraz z sześcioma działaczami IV Zarządu WiN został stracony 1 marca 1951 roku w więzieniu na Mokotowie./
Sejm Rzeczpospolitej Polskiej, ustawą z 4 lutego 2011 roku/ ustanowił dzień 1 marca/ Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych.
Władysław Kowal (19 XII 1905 - 9 IX 1972), urodził się w Tarnowie. Po zdaniu matury w Państwowym Seminarium Nauczycielskim Męskim w Tarnowie w 1926 r. został powołany do wojska. Ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy w Krakowie. Pracę nauczyciela rozpoczął w powiecie rybnickim. Aktywnie działał w Związku Strzeleckim, Związku Obrony Kresów Zachodnich i ZNP. Przeciwstawiał się akcji germanizacyjnej na tych terenach. W czasie kampanii wrześniowej walczył w składzie Armii Kraków. Następnie pracował jako nauczyciel w Tarnowie i Pleśnej. Aktywnie działał w szeregach ZWZ-AK pod pseudonimem "Rola". W 1944 r. awansowany do stopnia porucznika. Walczył w batalionie partyzanckim AK "Barbara". Od V 1945 r. współorganizował konspirację ROAK-DSZ. 1 V 1946 r. został kierownikiem Rady WiN Tarnów, ps. "Sanecki". Miesiąc później został kierownikiem Rejonu Wschodniego WiN. Wydał rozkaz likwidacji m.in. Lwa Sobolewa z NKWD. Od VIII 1946 r. uzywa pseudonimu "Zamorski". Po licznych aresztowaniach dokonanych przez UB ukrywa się poza Tarnowem. Został aresztowany 4 VII 1950 r. i poddany brutalnemu śledztwu. W 1951 r. został skazany na podwójną karę śmierci, następnie zmniejszoną na dożywocie. Ostatecznie został zwolniony z więzienia w 1957 r. Nie mogąc pracować w szkole, został zatrudniony przez Jerzego Pertkiewicza w aptece ka stanowisku księgowego. Zmarł w Tarnowie.
Źródło:
- Żychowska M., Represje komunistyczne w Tarnowkiem 1945 - 1956, Kraków 2013
