Wola Stróska - upamiętnienie poległych partyzantów

Szczegóły: Utworzono: sobota, 08, kwiecień 2017 19:48; Poprawiono: sobota, 08, kwiecień 2017 19:50; Opublikowano: sobota, 08, kwiecień 2017 19:48; Odsłony: 3610

Wola Stróska - upamiętnienie poległych partyzantów

Położenie: Wola Stróska, gmina Zakliczyn, powiat tarnowski, województwo małopolskie
Nieopodal kulminacji góry Mogiła (478 m n.p.m.). Przy szlaku zielonym.

Teren zalesionego, wybitnego szczytu Mogiły był terenem działalności II batalionu 16 pp AK sformowanego we wrześniu 1944 r. Największą bitwę partyzanci stoczyli w Woli Stróskiej. W tym miejscu znajdował się mały domek, który służył za szpital, a wcześniej był schronieniem dla służby leśnej. Reszta partyzantów przebywała w zbudowanych przez siebie w lesie ziemiankach.

5 X 1944 r. we wczesnych godzinach popołudniowych doszło do walki ze 150 osobowym oddziałem żandarmerii niemieckiej. Korzystając z zaskoczenia Niemcy zaatakowali najpierw szpitalik, gdzie przebywali ranni żołnierze AK. W trakcie wycofywania się z budynku w stronę obozu zginął lekarz oddziału Władysław Mossoczy, student medycyny pochodzący z Brzeska. Z pomocą zaatakowanym przyszli pozostali partyzanci. Po kilkugodzinnej wymianie ognia, Niemcy wycofali się tracąc 6 zabitych i 14 rannych, z czego 8 zmarło w szpitalu. Straty AK wyniosły 9 poległych.

Władysław Mossoczy (1918 - 5 X 1944), urodził się w Krakowie, jego ojciec był profesorem gimnazjalnym i radnym Podgórza, matka zaś pisała książki dla dzieci. W 1936 r. po ukończeniu VI Państwowego Gimnazjum Męskiego im. Tadeusza Kościuszki w Krakowie – Podgórzu podjął studia medyczne na UJ. W czasie wojny pracował jako konduktor i asystent w szpitalu. W Lasach Mogiły przebywał od 2 X 1944 r.

Napis: W TYM MIEJSCU/ 5.X.1944 R./ POLEGŁ W WALCE Z NIEMIECKĄ SS/ Ś.P./ WŁADYSŁAW MOSSOCZY/ ABSOLWENT MEDYCYNY UJ/ JAKO LEKARZ BATALIONOWY/ ARMII KRAJOWEJ
W HOŁDZIE ARMII KRAJOWEJ

Obok budynku szpitala znajduje się pomnik oraz krzyż. Co roku odbywają się tu uroczystości upamiętniające wydarzenie z 5 X 1944 r.

Napis na pomniku: 1944/ TU POLEGLI/ BOHATEROWIE WALCZĄCY/ Z HITLERYZMEM O WOLNOŚĆ/ CZEŚĆ ICH PAMIĘCI

Na budynku leśnego szpitala w 1974 r. umieszczono pamiątkową tablicę:

Napis: W TYM MIEJSCU/ DNIA 5.X.1944 Z RĄK/ HITLEROWSKICH BARBARZYŃCÓW/ POLEGLI NA POLU CHWAŁY/ LEKARZ I PACJENCI/ PARTYZANCKIEGO SZPITALA: 1. WŁADYSŁAW MOSSOCZY/ 2. FRANCISZEK BACA/ 3. N. GAJDA /4. WŁADYSŁAW CHRZAN/ 5. FRANCISZEK PITALA/ 6. FRANCISZEK ŚWIERCZEK/ 7. N. WOLAK/ 8. N. GĄGELIK/ 9. BOLESŁAW WOŁEK/ 10. N.N./SPOŁECZEŃSTWO ZIEMII / ZAKLICZYŃSKIEJ/ 9.V.1974

Kilkadziesiąt metrów poniżej szpitala znajduje się w lesie pomnik i zbiorowa mogiła partyzantów. Ma on formę kamiennego obelisku zwieńczonego orzełkiem AK z inskrypcją 16 P.P. AK. Został odsłonięty w 1985 r. Na pomniku znajdują się dwie tablice.

Napis na górnej tablicy: Wstrzymaj się przechodniu/ tu spoczywają A.K. żołnierze/ którzy swe młode życie/ oddali Ojczyźnie w ofierze/ 5 X 1944/ Krew ich przelana w naszej pamięci/ na zawsze zostanie,/ a usta cicho szepczą: Wieczne odpoczywanie…

Napis na dolnej tablicy: KU CHWALE ŻOŁNIERZOM/ 16 P.P. AK ZIEMI TARNOWSKIEJ/ POLEGŁYCH W WALCE/ Z HITLEROWSKIM OKUPANTEM/ DNIA 5.X.1944 R./ KOŁO ZBOWID ZAKLICZYN/ GDY MILKNIE PAMIĘĆ LUDZKA/ MÓWIĄ KAMIENIE/ 1985 R.

Poniżej pomnika z 1985 r. ustawiono w 2010 r. kolejny, przypominający zwykły cywilny pochówek.

Napis: PRZECHODNIU POWIEDZ POLAKOM/ ŻE TU SPOCZYWAJĄ/ ŻOŁNIERZE AK,/ KTÓRZY DNIA 5.10. 1944 r./ ODDALI SWE MŁODE ŻYCIE/ W OFIERZE WALCZĄC/ Z NIEMIECKIM OKUPANTEM/ DUSZE BOGU. SERCA OJCZYŹNIE/ ŚWIATOWY ZWIĄZEK ŻOŁNIERZY ARMII KRAJOWEJ/ KOŁO W ZAKLICZYNIE/ WRZESIEŃ 2010

Źródło: